MAATSCHAPPIJ & IDEOLOGIE

Er is geen wettelijke basis voorzien om afwezigheden ten gevolge van het gebed te kunnen wettigen. De regelgeving voorziet ook geen voorschriften waarin wordt bepaald of jongeren al dan niet een gebed mogen uitvoeren binnen de schoolmuren en/of je hier als school de nodige accommodatie voor moet ter beschikking stellen. Het behoort met andere woorden tot de autonomie van het onderwijsnet en de school om hier keuzes in te maken. Binnen het gemeenschapsonderwijs gaat men vanuit het neutraliteitsprincipe van het PPGO!^[1] niet in op de vraag om een gebedsruimte in te richten, waarbij de vraag tot die ruimte expliciet gemotiveerd wordt om bepaalde rituele handelingen te stellen.
Een gebed of eender welk ander ritueel gebaseerd op cultuur, traditie of religie, mag nooit een reden zijn om de lessen te verzaken of het lesprogramma van een jongere in gevaar te brengen.

^[1] GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, “Neutraliteit,” GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, n.d., https://www.g-o.be/neutraliteit/.

Binnen het gemeenschapsonderwijs gaat men vanuit het neutraliteitsprincipe van het PPGO! niet in op de vraag om een gebedsruimte in te richten.^[1] Enkele scholen lieten ons weten dat ze er van overtuigd waren dat spiritualiteit en bezinning belangrijk kunnen zijn voor jongeren, leerkrachten en ander personeel omdat het motiverend, versterkend of helend werkt.

Er zijn scholen die ervoor kiezen om binnen hun muren stille ruimtes in te richten die door alle (religieuze en niet-religieuze) jongeren kunnen worden gebruikt tijdens de vrije uren. Als je deze keuze maakt en de stille ruimtes voor alle jongeren wil openstellen, is het belangrijk om dit goed duidelijk te maken en het doel van deze ruimte op regelmatige basis opnieuw te onderstrepen. Op deze manier kan dit lokaal effectief door alle jongeren gebruikt worden en dus niet exclusief opgeëist worden door één levensbeschouwelijke groep. Dit lokaal is met andere woorden een neutrale ruimte, met een neutraal uitzicht, waar geen zichtbare rituele handelingen worden gesteld en waar iedereen welkom is en zich ook zo kan voelen.

Het is belangrijk om hierrond tot een gedragen besluit te komen binnen het schoolteam en dit regelmatig te evalueren. Gaandeweg kunnen inzichten immers groeien of wijzigen. Indien nodig kan er op die momenten dan ook worden bijgestuurd.  Indien dit het geval is, communiceer deze wijzigingen dan ook tijdig naar ouders en jongeren, zodat zij niet voor verrassingen komen te staan.

De andere onderwijsnetten beslissen hierrond in functie van hun pedagogisch project, inrichtende macht en lokale context.

^[1] GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, “Neutraliteit”

De vraag tot het inrichten van een gebedsruimte wordt meestal gesteld door moslimjongeren en dan met name wanneer de dagen korter worden.

De islam schrijft voor om vijfmaal per dag te bidden, doch staat toe het gebed uit te stellen naar een later moment indien men hier een geldige reden voor heeft. Hieronder vallen verplichtingen zoals: werk, onderwijs, gezondheid … Het is belangrijk te weten dat jongeren druk kunnen ondervinden om op vaste tijdstippen te bidden. Enerzijds komt dit door conservatieve preken en radicale predikers, anderzijds door bepaalde imams die onvoldoende kennis hebben over de dagdagelijkse realiteit in een seculiere samenleving. Je kan dit counteren door te focussen op het belang van spiritualiteit en niet op de verplichting.