MAATSCHAPPIJ & IDEOLOGIE

Hoe gaan we om met vragen van jongeren om vrijgesteld te worden van bepaalde lessen tijdens religieuze feestdagen, of wanneer ze ervoor wegblijven van school?

Waarover gaat het?

Het komt soms voor dat jongeren vragen om vrijgesteld te worden van bepaalde lessen tijdens religieuze feestdagen. Het gebeurt ook dat jongeren tijdens die dagen gewoon wegblijven van school.

Welke kaders zijn van toepassing?

Elk kind tussen 6 en 18 jaar is verplicht te leren, tenzij de Vlaamse overheid uitzonderingen toestaat. Deze uitzonderingen zijn voor de Vlaamse Gemeenschap opgenomen in de Omzendbrieven BaO/2002/11 en SO/2005/04[1].

 

  • Zo kunnen kinderen gewettigd afwezig blijven voor het beleven van feestdagen die samengaan met hun levensbeschouwing. Deze uitzonderingsregel is alleen van toepassing voor jongeren die aanhangers zijn van de erkende godsdiensten: de rooms-katholieke, de orthodoxe, de israëlitische, de anglicaanse, de protestants-evangelische, de islamitische en de vrijzinnigheid. De ouders moeten de school ook vooraf schriftelijk laten weten dat hun kind niet op school zal zijn omwille van zo’n erkende feestdag.

Valt zo’n feestdag tijdens toetsen of examens? Ook dan kan het kind afwezig blijven, al bepaalt de school dan autonoom wanneer de proeven worden ingehaald. Een feestdag in het weekend of tijdens de vakantieperiode, zorgt niet voor een compenserende vrije dag.

Voor volgende religieuze feestdagen kunnen kinderen afwezig zijn:

  • De christelijke feestdagen

    • De anglicaanse, katholieke en protestantse feestdagen: deze vallen tijdens wettelijk erkende schoolvakanties en vrije dagen;
    • De orthodoxe godsdienst: Paasmaandag, Hemelvaartsdag en Pinkstermaandag, indien het orthodox paasfeest niet samenvalt met het katholieke.

  • De islamitische feestdagen

    • het Ramadan- of Suikerfeest (1 dag, geen vaste datum), het Offerfeest (1 dag, 10e dag van de bedevaartsmaand) ;

  • De joodse feestdagen:

    • Joods Nieuwjaar (2 dagen), de Grote Verzoendag (1 dag), de Kleine Verzoendag (1 dag), het Loofhuttenfeest (2 dagen), het Slotfeest (2 dagen), het Feest van Esther (1 dag), het Paasfeest (4 dagen) en het Wekenfeest (2 dagen).

 

Kunnen Vlaamse scholen een algemene vrije dag geven, op één van die feestdagen? Dat kan, al zijn ze daar niet toe verplicht. Ze kunnen autonoom de (wettelijke) vrije schooldagen bepalen. In het basisonderwijs en buitengewoon secundair onderwijs mag een school twee volledige dagen of vier halve dagen kiezen; in het gewoon secundair onderwijs en het deeltijds beroepssecundair onderwijs een volledige dag of twee halve. Daarnaast kunnen scholen ook een pedagogische studiedag inlassen.[2] In het laatste geval worden leraren van de betrokken levensbeschouwing uitgesloten. Scholen met een sterke diversiteit aan jongeren kunnen ook een feestkalender in de klas opgehangen of laten maken door de jongeren. Door oog te hebben voor de feesten van de verschillende levensbeschouwingen of culturele groepen verhoog je sterk de betrokkenheid in de klas en op school.

[1] Onderwijs Vlaanderen, “Thema’s A-Z: Webpagina’s, Omzendbrieven, Formulieren,” data-onderwijs.vlaanderen.be (Vlaamse Overheid, n.d.), https://data-onderwijs.vlaanderen.be/a-z/?tid=12&D=0&S=0&DT=5&DO=7&tchk=1608207532577.

[2] Johan Lievens and Jonas Vernimmen, “Dees Geloofde Ni! Levensbeschouwelijke Diversiteit Integreren in de Klas: Over Rechten, Plichten En Vrijheden – Een Juridische Blik Op Levensbeschouwelijke Diversiteit Op School” (Keki – Research on Stage, October 16, 2017)

Hoe pedagogisch-didactisch aanpakken?

Ook pedagogisch verwijzen we hiervoor naar het wettelijke kader.

Wat zeggen de RAN-expert en de diversiteitsexperts van CEAPIRE?

De diversiteitsexperten wijzen eveneens naar het wettelijke kader voor religieuze feestdagen. Dit kader geldt voor alle erkende godsdiensten in België.

Soms kan het gebeuren dat moslimjongeren van verschillende nationaliteiten hun religieuze feestdagen met een of twee dagen verschil willen vieren. Dit alles heeft te maken met de stand van de maan.

De school kan in een schrijven haar begrip voor deze wederkerende situatie meegeven, doch de directie beslist in overleg met de leraars Islam op welke dag de jongeren kunnen thuisblijven. Meestal is het zo dat de Moslimexecutieve een dag vastlegt voor heel Vlaanderen. Deze wordt dan gecommuniceerd via schooldirect.be[1].  De afwezigheid dient sowieso door de ouders gewettigd te worden.

[1] www.schooldirect.be

europe logo white

THE E-LEARNING TOOL

EUROGUIDE EU flag

This project is co-funded by the Internal Security Fund of the European Union – GA N° 871038