MAATSCHAPPIJ & IDEOLOGIE

Er is geen wettelijke basis voorzien om afwezigheden of maatregelen te wettigen ten gevolge van de Ramadan. Alle onderwijsactiviteiten dienen bijgevolg plaats te vinden, er kunnen geen uitzonderingen gemaakt worden op de regelgeving. De regelgeving voorziet wel een vrije dag voor jongeren voor het Suikerfeest (feest van het einde van de Ramadan).

Elk kind tussen 6 en 18 jaar is verplicht te leren, tenzij de Vlaamse overheid uitzonderingen toestaat. Deze uitzonderingen zijn voor de Vlaamse Gemeenschap opgenomen in de Omzendbrieven BaO/2002/11 en SO/2005/04^[1].

• Zo kunnen kinderen gewettigd afwezig blijven voor het beleven van feestdagen die samengaan met hun levensbeschouwing. Deze uitzonderingsregel is alleen van toepassing voor jongeren die aanhangers zijn van de erkende godsdiensten: de rooms-katholieke, de orthodoxe, de israëlitische, de anglicaanse, de protestants-evangelische, de islamitische en de vrijzinnigheid. De ouders moeten de school ook vooraf schriftelijk laten weten dat hun kind niet op school zal zijn omwille van zo’n erkende feestdag.

Valt zo’n feestdag tijdens toetsen of examens? Ook dan kan het kind afwezig blijven, al bepaalt de school dan autonoom wanneer de proeven worden ingehaald. Een feestdag in het weekend of tijdens de vakantieperiode, zorgt niet voor een compenserende vrije dag.

Voor volgende islamitisch religieuze feestdagen kunnen kinderen afwezig zijn:

• het Ramadan- of Suikerfeest (1 dag, geen vaste datum), het Offerfeest (1 dag, 10^e dag van de bedevaartsmaand).

^[1] Onderwijs Vlaanderen, “Thema’s A-Z: Webpagina’s, Omzendbrieven, Formulieren,” data-onderwijs.vlaanderen.be (Vlaamse Overheid, n.d.), https://data-onderwijs.vlaanderen.be/a-z/?tid=12&D=0&S=0&DT=5&DO=7&tchk=1608207532577.

Het is belangrijk de nadruk te leggen op het belang van het onderwijsgebeuren en de leerplicht. Probeer samen met de jongeren naar een gepaste oplossing te zoeken zodat de periode van de Ramadan leefbaar wordt en het leren zo weinig mogelijk hinder ondervindt. We adviseren de klastitularis in gesprek te gaan met de betrokken jongeren, al dan niet vergezeld van de islamleraar of een islamexpert.

Om het lesgebeuren vlot te laten verlopen en zo weinig mogelijk negatieve gevolgen op het leren te hebben, geeft Ceapire­, een organisatie gespecialiseerd in problematieken gerelateerd aan de islam,­ volgende aanbevelingen: 

• Er staat geen leeftijd op het starten met de Ramadan. Vanaf het moment dat iemand zich mentaal sterk genoeg voelt, mag hij/zij vasten. Meestal start men bij de puberteit.
• Jongeren dienen vooral voor ogen te houden dat een gezonde voeding (niet te veel suikers) en voldoende slaap noodzakelijk zijn om het vol te houden.
• Het is belangrijk gezond te eten rond zonsondergang (het breken van de Ramadan, dit tijdstip verlaat in de loop van de maand).
• In plaats van een hele nacht wakker te blijven, dienen jongeren goed op tijd te gaan slapen, liefst rond 22.30 uur.
• Bij het vasten in de zomerperiode, adviseren we jongeren de wekker te zetten na voldoende geslapen te hebben en vóór dageraad, meestal rond 03.30 uur. We raden aan om dan tomatensap, vruchtensap of drinkyoghurt, en veel water te drinken. Vervolgens kunnen ze om 04.00 uur terug gaan slapen tot en met 07.00 uur ‘s ochtends. Zo hebben jongeren toch nog acht uren slaap en kan de combinatie met studeren perfect. ’s Nachts wakker blijven is geen optie om te koppelen aan studeren.
• Indien jongeren zich toch onwel zouden voelen, vormt het geen enkel probleem iets te drinken, of zelfs iets te eten. Gezondheid gaat voor op vasten!
• Een door omstandigheden gemiste dag vasten (vb. examens, toetsen, ziekte…) kan perfect op een later tijdstip ingehaald worden.
• Voor de kleine broertjes of zusjes die mee willen vasten geven we het volgende advies: er staat geen leeftijd op het vasten, doch vasten als je te jong bent en in volle groei is ongezond. Het is een optie om een alternatief af te spreken vb. één of twee uurtjes per dag vasten en dit op te bouwen met de leeftijd, geen snoep en zoetigheden tijdens de Ramadan,… Jonge kinderen willen gedurende deze periode erbij horen, via deze alternatieven geef je hen toch een goed gevoel van samenhorigheid.