MAATSCHAPPIJ & IDEOLOGIE

We verwijzen hiervoor naar de lessen en het leerplan geschiedenis^[1] waar de universele rechten van de mens ruim aan bod komen.

^[1] Vlaamse Overheid, “Onderwijsdoelen En Leerplannen in Het Secundair Onderwijs,” Onderwijs Vlaanderen, n.d., https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/onderwijsdoelen-leerplannen-secundair-onderwijs.

Het is belangrijk het gesprek aan te gaan met jongeren en geweld af te keuren.

De focus moet hier gelegd worden op mensenrechten. Waar er een botsing ontstaat tussen cultuurelementen zoals eer of schaamte enerzijds en het mensenleven anderzijds, is het enorm belangrijk om de waarde van een mensenleven zo goed mogelijk over te brengen. Ieder mensenleven is kostbaar. Iemand doden om zich te ontdoen van schaamte, vernedering of schande is een foutieve benadering. Je begaat in de realiteit immers een fundamentele en onaanvaardbare fout die niet in verhouding staat tot de waarde van een mensenleven.

Eremoorden komen voor bij bepaalde culturen – bv.in Albanië en Turkije– en gaan meestal over wraak. Andere wraakacties komen soms voor in Latijns-Amerika en Zuid-Azië.

Bij Belgische families zien we dan weer familiedrama’s. Sommige familiedrama’s zijn een vorm van eremoorden. Deze familiedrama’s gebeuren in uitzonderlijke gevallen, maar zijn niet altijd cultureel gebonden. Vaak liggen psychologische stoornissen aan de grondslag.

Culturen worden door antropologen vaak ingedeeld in verschillende categorieën: eer-/schaamtecultuur, angstcultuur, schuldcultuur.

De gevallen van eremoorden komen vaak voor bij eer-/schaamteculturen. De motivatie voor de goedkeuring van eremoorden komt voort uit een onoverkomelijk gevoel van schaamte dat leidt tot een poging tot eerherstel, vaak in de vorm van eerwraak en eremoorden. Hierbij wordt geloofd dat dit eerherstel leidt tot een volledige zuivering van het schaamtegevoel.

Aangezien het hier gaat om een intergenerationeel cultuurelement, is het enorm moeilijk om met zulke casussen om te gaan. Het logische vertrekpunt is het vooropstellen van het belang en de waarde van een mensenleven. Indien men hier geen oren naar heeft, kan er gebruik gemaakt worden van alternatieve inzichten om de grieven van de jongere te verwerken.

Voorbeelden:

• Het risico op en de gevolgen van juridische consequenties en de grieven die dit met zich meebrengen. Het kan gaan over gevolgen voor de familie, het leven van de jongere in kwestie, financiële gevolgen …
• Indien het gaat om een jongere met een religieus profiel, is het enorm belangrijk om het belang van levensbehoud voorop te stellen binnen de religie (voor zover dit mogelijk is).
• Het risico op en de gevolgen van escalatie tussen de betrokken partijen. Denk aan bv.wederkerige wraakacties waar geen einde aan komt.