Black on Transparent2

GENDER

Controversieel vraagstuk: Het plotseling dragen van een sluier of niqab

Dit tweede deel heeft als doel leerkrachten te helpen bij het omgaan met genderextremisme, zodra deze situatie is vastgesteld. Hieronder wordt een aantal scenario’s of situaties van extremisme geschetst die onder andere door leerkrachten, beleidsmakers, onderwijsdeskundigen, journalisten en adviseurs aan de orde zijn gesteld, met daarbij de belangrijkste obstakels en aanbevelingen.

Wat als één of meer vrouwelijke leerlingen met een sluier of niqab naar het klaslokaal komen?

De Eerste Kamer heeft in augustus 2019 een wet aangenomen die het dragen van gezichtsbedekkende kleding in scholen, openbaar vervoer, overheidsgebouwen en ziekenhuizen verbiedt, waardoor Nederland deel uitmaakt van de groep van Europese landen die een zogenaamd “boerkaverbod” opleggen. De wet is van toepassing op alle gezichtsbedekkingen, inclusief motorhelmen en skimaskers, en op islamitische kleding zoals de boerka en niqab. Het is niet van toepassing op de hijab, of islamitische hoofddoeken die alleen het haar bedekken. De overheid omschrijft de wet als “religie-neutraal.” Direct na de intreding van het verbod hebben mensenrechtenactivisten echter de vrees geuit dat het Nederlandse boerkaverbod moslimvrouwen zou kunnen weerhouden om de openbare ruimte, scholen incluis, te betreden. Daarbovenop betoogden zij dat een dergelijk verbod op religieuze kleding de basis legt voor haat, angst en racisme. Hierbij moet worden aangetekend dat de boerka niet voor alle moslimvrouwen verplicht is, maar dat sommigen hiervoor kiezen om deze te dragen nadat zij hun eerste ongesteldheid gekregen hebben.

Obstakels en uitdagingen die door de leerkrachten worden gedeeld
  • Ouders zijn misschien meer geneigd om dochters die een sluier dragen thuis te houden, omdat ze doelwit kunnen worden van pesterijen of omdat ze hun geloof niet vrij en oprecht kunnen beoefenen.
  • Een dergelijk verbod op religieuze kleding legt de basis voor haat, angst en racisme, met name van de kant van rechtse leerlingen.
  • Het plotseling dragen van een sluier of boerka kan een teken van radicalisering zijn.
  • Moslimleerlingen zien het boerkaverbod als een verlengstuk van Geert Wilders’ anti-islamitische PVV.
  • Moslimleerlingen beschouwen het verbod als een inbreuk op hun rechten.
  • Dat het gebruik van de boerka een teken van rebelsheid naar de maatschappij kan zijn, maakt het nog ingewikkelder. Scholen kunnen ‘onveilige omgevingen’ worden waar leraren of ambtenaren leerlingen kunnen aanpakken en straffen voor het uiten van hun geloofsovertuiging.
  • Als een student weigert zich aan het verbod te houden en gestraft wordt, kan dat een scène creëren; als ze zich aan het boerkaverbod houden, kunnen zij in het openbaar beschaamd worden door hun leeftijdsgenoten.
  • Het ‘boerkaverbod’ heeft geleid tot een publieke controverse waarin voor- en tegenstanders twisten over het recht van vrouwen om vrij te zijn van onderdrukking versus het recht op vrijheid van geloof.
Aanbevelingen
  • Leraren moeten de hele klas betrekken bij discussies over diversiteit en inclusie. In die gesprekken moeten alle verschillende perspectieven aan bod komen.
  • Om te achterhalen waarom een student plotseling heeft besloten een boerka te dragen, of om beter te begrijpen welke veranderingen er in haar leven opgetreden zijn, kunnen bepaalde interventies nodig zijn van de leerkracht of vanuit de school.
  • Leerkrachten moeten samen met hun collega’s en de schoolleiding, tot een passende en gezamenlijke aanpak komen.
  • Probeer erachter te komen of ouders zich ervan bewust zijn, dat de kledingstijl van hun kind veranderd is.
europe logo white

THE E-LEARNING TOOL

EUROGUIDE EU flag

This project is co-funded by the Internal Security Fund of the European Union – GA N° 871038